Należyta ochrona praw konsumentów to kluczowe zadanie ustawodawcy w odniesieniu do sektora usług internetowych
(szeroko rozumianej branży e-commerce). W kontekście powyższego należy wskazać, że unijny ustawodawca, który
ustanowił przepisy Dyrektywy 2019/2161, potocznie nazywanej „Dyrektywą Omnibus”, wykonał solidne zadanie,
które umacnia pozycję konsumenta w cyfrowym świecie e-handlu.

Przedmiotowa publikacja przybliży regulacje, o których traktują przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161
z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE
oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta
– dalej „Dyrektywa Omnibus”, oraz kwestie praktyczne związane z zakupami – szczególnie w okresie przedświątecznym.

Dyrektywa Omnibus – wprowadzenie

Tytułem wstępu należy wyjaśnić, że przepisy Dyrektywy Omnibus ustanawiają ramy prawne do skutecznej
ochrony praw konsumentów (szczególnie w sieci, lecz nie jest to wyłączny obszar jej zastosowania).
W Polsce regulacje prawne zostały dostosowane do wytycznych wynikających z Dyrektywy Omnibus w 2023 r.
Dyrektywa ta ma na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców.

Do najczęściej występujących przewinień, które modelowo ma eliminować nowe prawo konsumenta na podstawie Dyrektywy Ominibus zaliczyć możemy m.in.:

  • informowanie o fałszywych promocjach (chwilowe podniesienie ceny produktu, aby później „obniżyć” jego cenę, która pozornie ma wskazywać na zakupową okazję);
  • pozorność promocji – wprowadzanie w błąd konsumenta odnośnie promocyjnej ceny, która w zasadzie promocyjną ceną nigdy nie była (cena bez zmian);
  • implementacja dyrektywy Omnibus pozwala uniknąć takich patologii poprzez jasno określone wymogi prawne (obowiązek podawania ceny poprzedniej, w danym czasie – minimum 30 dni etc.);
  • nienależyte i nierzetelne informowanie o historii ceny produktu.

Dyrektywa Omnibus a zakupy świąteczne – wskazówki praktyczne

W tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę na przysługujące nam jako konsumentom prawa. Warto jest znać i pamiętać o swoich prawach – konsekwentnie analizować swoje decyzje zakupowe, sprawdzać czy dany sprzedawca faktycznie postępuje zgodnie z prawem i… czy jego zachowanie cechuje etyka, gdyż w dużym skrócie wszystko sprowadza się do tego, aby działania sprzedawcy były uczciwe w stosunku do klienta (konsumenta).

Warto jest zwrócić uwagę na takie kwestie jak m.in.:

  • właściwe oznaczenie ceny produktu;
  • weryfikacja historii ceny produktu (warto jest sprawdzić w internecie lub w innych sklepach stacjonarnych jaka jest średnia cena danego towaru);
  • pamiętajmy również o tym, że szczególnie przed świętami zbyt okazyjne ceny mogą wiązać się z próbą oszustwa;
  • warto jest sprawdzić potencjalnego sprzedającego;
  • warto jest sprawdzić opinie zarówno o produkcie, sprzedawcy oraz o samej procedurze zwrotu produktu/towaru lub reklamacji (to istotne elementy, które okazują się kluczowe w sytuacjach, których pierwotnie nie zakładaliśmy);
  • warto upewnić się, że otrzymaliśmy potwierdzenie dokonania zakupu (w praktyce sytuacje te występują coraz rzadziej, jednakże warto jest o tym pamiętać, szczególnie w okresie przed świętami, kiedy z uwagi na liczne obowiązki, pewne kwestie mogą nam umknąć).

Brak przestrzegania przepisów a konsekwencje finansowe

Szczególnie w okresie przedświątecznym obserwujemy wzmożony ruch zakupowy. Sprzedawcy, którzy
zdecydują się działać niezgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie praw konsumenta muszą liczyć się z dotkliwymi konsekwencjami finansowymi.

Wyjaśnić należy, że za brak przestrzegania przepisów nakazujących informowanie o historii cen produktu w promocji
może otrzymać karę w wysokości 20 000,00 złotych przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej.
Trzykrotne naruszenie tych obowiązków w okresie 12 miesięcy może skutkować natomiast kolejną karą w wysokości 40 000,00 złotych.